top of page

Anna Bera_krzywe.png

font

Font, 2017, opalana dębowa czeczota, opalany ręcznie rzeźbiony cedr,
wys. 70 x szer. 70 x gł. 70cm

Cascet

Cascet, 2017, ręcznie rzeźbiony opalany dąb, czeczota,
wys. 13 x szer. 20 x gł. 20 cm

Dąb biały, dąb barwiony na zielono, trociny z dębu bagiennego

Decay jest wynikiem miesiąca badań i poszukiwań podczas mojej rezydencji artystycznej w Ditchling Museum of Art + Craft. Projekt wziął swój początek od trzech grzybów, znalezionych w lesie niedaleko Ditchling; a rozwinął się jako praca na temat szczególnej formy rozkładu, która nie jest siłą destrukcyjną, ale raczej twórczą.

Kształt, kolor, tekstura a nawet funkcja obiektu są rezultatem przenikania się korespondujących ze sobą cech trzech grzybów: daldinia concentrica (warstwiak zwęglony), chlorociboria aeruginascens (zieleniak drobny), Kretzschmaria deusta (zgliszczak pospolity) skojarzonych z trzema stanami rozkładu dębu: biały dąb, zielony dąb i czarny dąb. Jako materiał wykorzystałam drewno cedrowe oraz czeczotę dębową, która jest wspaniałym przykładem szczególnego rodzaju degradacji drewna. Następnie zastosowałam starożytną technikę opalania cedru shou sugi ban jako metodę impregnacji. Spalanie jest procesem destruktywnym, jednak w tym wypadku nie niszczy drewna, ale sprawia, że staje się odporne na działanie ognia, grzybów i insektów.

Interesuje mnie badanie korespondencji pomiędzy materiałami zaczerpniętymi z naturalnego środowiska. Myślę, że w ten sposób szukam fragmentów większej całości. Niesamowite jest doświadczenie wrażenia przenikania się osobnych światów, które daje poczucie pewnej jednorodności, całości. Wydaje mi się, że moje poszukiwania śladów łączących różne materiały i różne obiekty są spowodowane jakimś niejasnym, ale stale obecnym w mojej twórczości, przekonaniem o jedności i wewnętrznej spójności świata. Do tej pory badałam korespondencję pomiędzy skałami, kamieniami i skamielinami, a drewnem; aż do pewnego rodzaju połączenia tych dwu różnych materiałów w formie skamieniałego drewna, które jest jakby kwintesencją ich korespondencji.

Daldinia concentrica
Dąb bagienny

Kolejnym ciekawym obiektem, który może stać się przyczynkiem do mojej pracy twórczej podczas drugiego etapu rezydencji jest grzyb Daldinia concentrica called King Alfred’s Cake, który znaleźliśmy podczas spaceru w lesie Ewan’a Clayton’a. Jego budowa przypomina drewno palone lub czarny dąb. Wnętrze grzyba ma wyraźnie koncentryczną budowę, wygląda jak zwęglony przekrój poprzeczny pnia. Black oak to drewno dębu przebywające pod ziemią lub pod wodą od co najmniej kilkuset lat. Drewno dębowe zawiera garbniki, które reagują z solami żelaza obecnymi w wodzie lub ziemi, zmieniając barwę drewna na szaroczarną do granatowoczarnej. Czarny dąb najczęściej znajdowany jest w dorzeczach rzek Europy Środkowej i Południowej, a jego drewno było w przeszłości używane w Polsce do wyrobu mebli gdańskich.

	daldinia concentrica

Kolejną inspiracją z natury jest kawałek zielono-niebieskiego drewna również znaleziony w lesie Ewan’a Clayton’a podczas spaceru. Zabraliśmy to drewno bez specjalnego powodu, tylko dlatego, że wydało nam się wyjątkowe i piękne. Okazuje się, że drewno zostało zabarwione przez grzyb chlorociboria aeruginascens nazywany zieleniakiem drobnym.

Dąb zabarwiony na zielono	Chlorociboria aeruginasce

Po powrocie sprawdziłam występowanie tego grzyba i zastosowanie drewna zabarwionego na zielono. Grzyb często atakuje twarde gatunki, jak np. dąb, który wtedy nazywany jest „zielonym dębem”. Interesujące w przypadku tego grzyba, jest to, że nie powoduje on rozkładu drewna w takim stopniu jak inne grzyby. Dzięki temu drewno poddane działaniu grzyba nie traci swoich właściwości i może być wykorzystywana w rzemiośle. „W XVIII wieku angielscy stolarze z miasta Tunbridge Wells w hrabstwie Kent zaczęli wykorzystywać małe kawałki i forniry z zielonego drewna do tworzenia bardzo szczegółowych obrazów zwierząt, kwiatów, lokalnych krajobrazów i wzorów geometrycznych, które często były umieszczane na pokrywkach małych drewnianych pudełek. Te antyki nazywane są „wyrobami z Tunbridge” i są dziś bardzo cenne”.

A zatem mamy tu dwa lub trzy wyjątkowe przykłady rozkładu drewna, który nie powoduje jego degradacji, ale zmienia cechy drewna w określony sposób. Czarny dąb wstępujący w Polsce, zielony dąb popularny w Anglii i drewno palone, jako tradycyjna technika obróbki. Dąb sam w sobie jako gatunek drzewa jest w Polsce postrzegany jako wyjątkowy. W czasach pogańskich wierzono, że jest łącznikiem między sferami kosmosu, łączy się w folklorze polskim z symboliką środka. Słowianie wczesnego średniowiecza uważali wybrane gatunki drzew za święte przez związek z bogami. Były to głównie potężne dęby, w które uderzył piorun, a więc tym samym zostały naznaczone przez gromowładnego Peruna.

Koncepcja i projekt: Anna Bera
Zdjęcia: Tomek Henke
2017

Projekt powstał w ramach rezydencji w Ditchling Museum of Art + Craft zorganizowanej przez British Council we współpracy z Ditchling Museum i Instytutem Kultury Polskiej w Londynie.

husk dish

burr dish

bottom of page